Jan 14, 2022
„Jeżeli mamy figurkę Matki Boskiej użytą jako dildo, jeżeli mamy seks z ukrzyżowanym Chrystusem, to jest to prowokacja” - mówi autorka podcastu „Awantura o kulturę”, Katarzyna Janowska. Słowa dotyczą głośnego filmu „Benedetta” Paula Verhoevena, który stał się pretekstem do dyskusji na temat bluźnierstwa w sztuce i granicach wolności artysty.
„Benedetta” wzbudziła protesty w Warszawie i wywołała falę oburzenia w środowiskach katolickich. A fundamentalistyczna organizacja katolicka Krucjata Młodych zdecydowała się na wysyłanie pisemnych protestów do polskiego dystrybutora filmu.
Kontrowersje dotyczą prawdziwej historii przedstawionej w filmie. Nie zdradzając wiele z jej treści, można powiedzieć, że to mająca miejsce w XVIII wieku, opowieść o włoskiej zakonnicy, walczącej z hierarchami Kościoła. Na ekranie można jednak zobaczyć wiele scen lesbijskiego seksu i masturbacji. Dla protestujących dzieło jest najczystszą w formie obrazą uczuć religijnych.
„Reżyser uznał, że nagość to już za mało, umieśćmy to jeszcze w klasztorze i będzie wokół tego wielkie halo” - recenzuje dalej obraz Verhoevena Janowska.
Ale słowa mocnej krytyki padły też ze strony jednego z gości podcastu, znakomitego reżysera i scenarzysty Krzysztofa Zanussiego: „Nie wiem, do czego taka estetyka miałaby mi być w kinie potrzebna. Dla mnie, gdyby ten film, odnosił się do relacji duchowości i cielesności, to to byłoby bardzo, bardzo twórcze, bardzo szlachetne i bardzo ciekawe do zgłębienia, niekoniecznie zresztą na historii z czasów baroku, ale można by to spokojnie opowiedzieć dzisiaj. Tu nie ma wielkich odkryć. Na pewno ten film jest tak pomyślany, żeby wzbudzić protest. (…) To, czym film szokuje, to ta najbardziej banalna forma”.
Seks i cielesność to tematy tabu w Kościele. Wie to doskonale drugi gość podcastu „Awantura o kulturę” Justyna Kopińska. To autorka licznych reportaży o tematyce kościelnej. Mocno dziwią ją pozytywne recenzje „Benedetty”: obejrzałam ten film. Mnie się artystycznie bardzo nie podobał, ale potem sprawdziłam recenzje i osoby takie jak Tomasz Raczek zachwycały się filmem i dały mu niezwykle wysokie noty.
W podcaście Kopińska opowiada także o próbach wpływania na jej reportaże przez przedstawicieli Kościoła katolickiego.
Na końcu słuchacz znajdzie polecenia innych dzieł o podobnej tematyce, równie kontrowersyjnych. To autorska lista Katarzyny Janowskiej.